OPISY WARSZTATÓW
Poniżej prezentujemy krótkie opisy wszystkich (prawie) warsztatów prowadzonych w Śląskim Ogrodzie Botanicznym w Radzionkowie. Chętnie pomożemy w wyborze odpowiedniego tematu i odpowiemy na wszelkie pytania. A może chcieliby Państwo zrealizować przy naszej pomocy jakiś inny temat? Z przyjemnością podejmiemy wyzwanie.
Zapraszamy do kontaktu: 534 99 45 77(6) lub j.gora@gmail.com, ogrodradzionkow@sibg.org.pl
Czas trwania warsztatów: 3 godziny lekcyjne (2 godz. 15 minut)
Liczebność grupy na warsztatach: jeżeli nie podano inaczej - do 20 osób.
Cena za grupę: 400,00 zł
(na bieżąco staramy sie pozyskiwać dofinansowania, tak aby można skorzystać z warsztatów bezpłatnie - prosimy śledzić zakładkę AKTUALNOŚCI)
Jako, że dbamy o wysoki poziom merytoryczny naszych warsztatów i do współpracy zapraszamy specjalistów w swoich dziedzinach, nierzadko pracujących również zawodowo w innych instytucjach, niektóre z warsztatów są dostępne tylko w wybrane dni tygodnia.
WARSZTATY TERENOWE:
BIORÓŻNORODNOŚĆ ŚLĄSKIEGO OGRODU BOTANICZNEGO (SP, szkoły ponadpodstawowe)
Podczas wędrówki w terenie uczestnicy poznają bogactwo siedlisk Śląskiego Ogrodu Botanicznego w Radzionkowie. Las, łąki, murawa napiaskowa, zbiorniki wodne, tradycyjny sad owocowy, pola uprawne, zarośla typu czyżnia i kamieniołomy to doskonałe przykłady zbiorowisk cennych dla zachowania bioróżnorodności. Podczas zajęć przyglądamy się im pod kątem warunków życia roślin i zwierząt je zasiedlających. Treści przekazywane w czasie tych wypraw zmieniają się w zależności od pór roku, co dodatkowo zwiększa ich atrakcyjność.
TROPICIELE PRZYRODY (przedszkola, SP kl. I - VI)
Są to najbardziej zróżnicowane warsztaty, bazujące na dynamicznych zjawiskach zmieniającej się przyrody oraz zjawisk pogodowych im towarzyszących. Wykorzystują dostępne przyrządy i narzędzia (np. lupa, lornetka), tak aby móc w pełni zaangażować się w warsztaty i samodzielnie tropić tajemnice natury. Tematyka warsztatów jest odpowiednia do pory roku, sezonowa czyli podczas każdej wycieczki inna. Uwaga skupia się na zjawiskach, które w danej chwili są najbardziej interesujące i możliwe do zaobserwowania, np. gody płazów, zakwitanie roślin związanych z fenologią, pojawianie się pewnych grup zwierząt itp., a które nie są wpisane w pozostałe warsztaty terenowe, bo pojawiają się i znikają zbyt szybko.
ZIELONY SURWIWAL (SP, szkoły ponadpodstawowe)
Zajęcia terenowe zachęcające do obcowania z dziką przyrodą, rozwijające postawy proekologiczne i uczące samodzielności. W programie między innymi nauka korzystania z kompasu, sposoby pozyskiwania wody, odnajdywanie dziko rosnących roślin jadalnych, nauka rozniecania ognia oraz podstawy ratownictwa i udzielania pierwszej pomocy. Warsztaty uczą także współpracy z innymi uczestnikami grupy oraz odpowiedzialności za siebie, za innych oraz za środowisko przyrodnicze. Na życzenie uczestników warsztaty mogą skończyc sie wspólnym ogniskiem oraz pieczeniem kiełbasek (prowiant we własnym zakresie).
ZIMOWY SURWIWAL (SP, szkoły ponadpodstawowe)
Tylko dla odważnych! A tak naprawdę dla wszystkich – wystarczy dobry ubiór. Jest to kontynuacja cieszących się dużym powodzeniem warsztatów „Zielony surwiwal”, tym razem w krajobrazie zimowym. Podczas zajęć uczestnicy wykonują różne zadania ucząc się współpracować w grupie, budują schronienie oraz samodzielnie, bez użycia zapałek, rozpalają ognisko. Na ognisku gotujemy rozgzrewające napoje na bazie roślin pozyskanych z natury. Na życzenie uczestników warsztaty mogą skończyc sie wspólnym ogniskiem oraz pieczeniem kiełbasek (prowiant we własnym zakresie).
I TY MOŻESZ ZOSTAĆ DENDROLOGIEM - NASZE DRZEWA (wszystkie grupy wiekowe)
Uczestnicy podczas warsztatów terenowych uczą się rozpoznawania kilkunastu gatunków drzew i krzewów Księżej Góry w ich naturalnym środowisku. Poznają ich cechy charakterystyczne oraz ciekawostki ich dotyczące. Dzieci i młodzież są ukierunkowani na właściwe zachowanie w lesie, obserwują przyrodę wszystkimi zmysłami, rozumieją znaczenie drzew w przyrodzie i w życiu człowieka. Warsztaty wymagają sporej aktywności uczestników, którzy podczas dendrologicznego spaceru wypełniają karty pracy oraz dokonują pomiarów drzew. UWAGA! Warsztaty mogą być realizowane także zimą - wówczas uczymy się rozpoznawania gatunków drzew w stanie bezlistnym (co nie jest aż takie trudne...).
OGRODOWY MINDFULNESS CZYLI SPACER Z UWAŻNOŚCIĄ (wszystkie grupy wiekowe)
Zajęcia terenowe przeznaczone dla osób w każdym wieku, mające na celu pobudzić zmysły uczestników i skupić ich na odczuwaniu obecnej chwili i przyjemności przebywania w przyrodzie. Spacer polega na pilnej obserwacji środowiska (roślin, zwierząt, śladów) za pomocą różnych pomocy (lornetki, lupy, taśmy miernicze) rozpoznawaniu gatunków stosując przewodniki i atlasy. Zajęcia przerywane są ćwiczeniami pobudzającymi poszczególne zmysły uczestników, dostosowanymi poziomem trudności do ich wieku.
Z PRZEWODNIKIEM PO OGRODZIE (wszystkie grupy wiekowe)
Oprowadzenie po ogrodzie ma formę spaceru z przewodnikiem, który zapoznaje zwiedzających z poszczególnymi kolekcjami ogrodu, przybliża historię powstania ogrodu i w przystępny sposób udostępnia swoją wiedzę dotyczącą roślin oraz zwierząt występujących na terenie ogrodu. Lekka i ciekawa forma warsztatów, szczególnie polecana wszystkim, którzy pojawiają się w ogrodzie po raz pierwszy, ale także tym, którzy bywając w ogrodzie we własnym zakresie, chcieliby się coś więcej o nim dowiedzieć. Warsztaty polecane raczej grupom starszym wiekiem ze względu na mało dynamiczny charakter.
PRZEDSZKOLAKI NA BIWAKU (przedszkola, SP kl. I)
Jak prawidłowo wybrać miejsce na biwak, jak zorganizować obozowisko i co z sobą zabrać do lasu czyli wyruszamy pod namiot. To naprawdę łatwe! I ciekawe! Podczas warsztatów rozbijemy namioty, przygotujemy stos ogniskowy, zapoznamy się z kompasem i innymi przydatnymi akcesoriami. Nauczymy się dbać o własne bezpieczeństwo. Poznamy najbliższe rośliny i zwierzęta oraz przeżyjemy świetną przygodę.
OGRODOWE OGNISKO (wszystkie grupy wiekowe)
Wychodząc naprzeciw licznym zapytaniom postanowiliśmy umożliwić organizację ogniska na terenie ogrodu botanicznego. Ognisko odbywa się w ogrodowym kamieniołomie (brak zadaszenia), nad wszystkim czuwa doświadczony edukator. Zabezpieczamy drewno oraz kije, czuwamy nad bezpieczeństwem. Prowiant we własnym zakresie. Czas trwania ogniska, cena oraz liczebność grupy - jak podczas spotkań warsztatowych. Prowadzący włącza uczestników do wpólnego przygotowania ogniska, a także jest animatorem gier i zabaw plenerowych. Zapraszamy przez cały rok.
TROPEM WIOSNY (przedszkola, SP)
Warsztaty terenowe bazujące na dynamicznych zjawiskach zmieniającej się przyrody oraz zjawisk pogodowych im towarzyszących. Wykorzystują dostępne przyrządy i narzędzia (np. lupa, lornetka), tak aby móc w pełni zaangażować się w warsztaty i samodzielnie tropić zwiastuny wiosny. Uwaga skupia się na zjawiskach, które w danej chwili są najbardziej interesujące i możliwe do zaobserwowania. Celem zajęć jest ponadto pobudzenie wszystkich zmysłów uczestników oraz skupienie ich na odczuwaniu obecnej chwili i przyjemności przebywania w przyrodzie.
WARSZTATY STACJONARNO-TERENOWE:
NA SKRZYDŁACH I SKRZYDEŁKACH - POWIETRZNE PODRÓŻE ZWIERZĄT I ROŚLIN (wszystkie grupy wiekowe)
Warsztaty stacjonarno-terenowe, w przypadku niesprzyjającej pogody/zimą zajęcia w całości odbywają się w budynku.
Warsztaty te są zaproszeniem do odkrywania i podziwiania powietrznych podróży zwierząt i roślin. Uczestnicy zajęć dowiadują się m.in. ile skrzydeł mają owady i jak z nich korzystają, jakie są przystosowania ptaków do latania (m. in. budowa skrzydła i pióra), a także jak jedne z nich potrafią manewrować wśród gałęzi drzew, a inne podróżują na wielkie odległości, jak wyglądają i poruszają się skrzydła nietoperzy. Podczas warsztatów uczniowie poznają także rośliny, których owoce przenoszone są przez wiatr. Ponadto przyjrzymy się korzyściom jakie daje aktywne latanie lub szybowanie z wiatrem. Drugą część warsztatów stanowi spacer po Ogrodzie, podczas którego przyglądamy się ptakom i owadom, a także wiatrosiewnym roślinom.
PTASI ŚWIAT KSIĘŻEJ GÓRY (wszystkie grupy wiekowe)
Ptaki to wyjątkowa grupa zwierząt darzona przez ludzi wielką sympatią. Co ważne, ptaki można obserwować przez cały rok, a charakter Księżej Góry temu sprzyja. Podczas zajęć koncentrujemy się na obserwacji i rozpoznawaniu jak największej liczby gatunków, używając do tego lornetek, lunety oraz atlasów i kluczy. Uczestnicy tropią, nasłuchują, podglądają. I choć ptasia frekwencja podczas warsztatów jest różna (czasem potrafi pozytywnie zaskoczyć, a czasem nie) to zawsze znajdujemy ślady ich bytności - gniazda, dziuple, miejsca żerowania. Dla naszego przewodnika nie ma rzeczy ani spraw w przyrodzie, o których nie potrafiłby w pasjonujący sposób opowiedzieć. Co ptaki jedzą, gdzie zimują, gdzie gniazdują, jak im pomóc, jak nie zaszkodzić i mnóstwo innych ciekawostek. W zajęcia dla najmłodszych zostają wplecione przysłowia, zagadki, aktywność ruchowa lub artystyczna, w zajęciach z młodzieżą kładziemy nacisk na biologię i ekologię ptaków. Wykorzystywane są różne pomoce dydaktyczne, takie jak budki, karmniki, kolekcja gniazd, piór i inne. W razie bardzo niekorzystnych warunków pogodowych zajęcia mogą być przeprowadzone tylko stacjonarnie.
O JEŻACH I NIETOPERZACH (przedszkola, SP kl. I - IV)
Uczestnicy poznają wiele podstawowych faktów i ciekawostek na temat jeży i nietoperzy oraz dowiadują się co łączy oba te gatunki. Spacerując po ogrodzie botanicznym odwiedzają środowiska, w których żyją te gatunki, sprawdzają gdzie zimują i czym się żywią. Spacer przerywany jest aktywnościami ruchowymi i plastycznymi oraz opowieściami o innych hibernujących zwierzętach.
CO W WODZIE ROŚNIE, PEŁZA I PŁYWA? (SP kl. 0-VIII)
Warsztaty stacjonarno-terenowe, polecane w okresie wiosenno-letnim (maj-wrzesień). Celem jest zapoznanie dzieci i młodzieży z roślinami i zwierzętami żyjącymi w środowisku wodnym, a także zwrócenie uwagi na znaczenie ekosystemów wodnych dla zachowania różnorodności biologicznej oraz na ich rolę w adaptacji do zmian klimatu. Podczas prezentacji multimedialnej i pogadanki, uczestnicy poznają rodzaje ekosystemów wodnych (wody stojące i płynące), przykładowe gatunki fauny i flory wraz z ich przystosowaniami do życia w wodzie, a także znaczenie nawet niewielkich zbiorników wodnych dla przyrody. Młodsze dzieci wykonują prace plastyczne, które zabiorą ze sobą dla utrwalenia wiedzy. Część praktyczna warsztatów umożliwia obserwację roślin i zwierząt, związanych ze środowiskiem wodnym, na przykładzie zbiornika znajdującego się na terenie ogrodu botanicznego. Uczestnicy zajęć samodzielnie pobrają próby bezkręgowców wodnych (ślimaki, owady, pijawki), które następnie zostaną oznaczone i omówione. Warsztaty są dobrą okazją do poznania różnych ciekawostek odnośnie mięczaków, tj. grupy zwierząt, której przedstawiciele przystosowani są zarówno do życia na lądzie, jak również w wodach słodkich i słonych. W razie niekorzystnej pogody warsztaty w całości mogą odbyć się w budynku Regionalnej Stacji Edukacji Ekologicznej.
PRZEZ ŁĄKI I POLA (SP kl. 0-VIII)
Warsztaty stacjonarno-terenowe, polecane w okresie wiosenno-letnim (maj-wrzesień). Celem jest przedstawienie dzieciom i młodzieży jak funkcjonują i czym się różnią pola uprawne oraz łąki. Uczestnicy zajęć poznają różne zboża i rośliny oleiste – ich wygląd, nasiona i zastosowania, nie tylko w kuchni. Wyklejanie kart pracy oraz wyszukiwanie roślin i produktów aktywizuje dzieci, a pogadanka i zagadki weryfikują i poszerzają wiedzę uczestników także o innych roślinach i zwierzętach żyjących na łąkach i polach. Część praktyczna to spacer po ogrodzie botanicznym, dedykowany obserwacji tutejszych łąk i sąsiadujących z nimi pól uprawnych. Uczestnicy zajęć mogą z bliska przyjrzeć się roślinom łąkowym i polnym, a także wypatrywać ptaków i innych zwierząt żyjących na tych terenach. W razie niekorzystnej pogody warsztaty w całości mogą odbyć się w budynku Regionalnej Stacji Edukacji Ekologicznej.
CHOMIK EUROPEJSKI – KOLOROWY MIESZKANIEC NASZYCH PÓL (wszystkie grupy wiekowe)
Warsztaty całoroczne, stacjonarne lub stacjonarno-terenowe dotyczące chomika europejskiego, który jest najbarwniejszym ssakiem żyjącym na naszych terenach rolnych, a jednocześnie jest jedynym gatunkiem chomika dziko występującym w Polsce i Europie. Uczestnicy zajęć poznają wiele ciekawych faktów dotyczących chomika europejskiego – jak wygląda, co je, gdzie ma swoje schronienie, a nawet jaki ma „charakter”. W odniesieniu do głównego bohatera, podczas warsztatów omawiane są zmiany zachodzące na polach uprawnych w ciągu całego roku. Zajęcia zwracają uwagę na zagadnienia ochrony gatunkowej, zagrożenia agrocenoz oraz zanikania i wymierania gatunków. Poprzez wykonywane zadania, w tym prace plastyczne, dzieci i młodzież aktywnie uczestniczą w warsztatach i utrwalają zdobyte wiadomości.
MATEMATYKA UKRYTA W PRZYRODZIE (przedszkola, SP)
OGRÓD DLA ZAPYLACZY, ZAPYLACZE DLA OGRODU (wszystkie grupy wiekowe)
Warsztaty przybliżające życie pszczoły miodnej i pszczół dzikich oraz ich rolę w ekosystemie. Podczas zajęć uczestnicy dowiadują się co to jest zapylanie oraz zdobywają informacje na temat biologii pszczół oraz struktury roju. Poznają wiele ciekawostek z życia w ulu. Obserwują budowę pszczoły miodnej oraz podobnych jej owadów pod lupą. W sezonie kwiecień - wrzesień warsztaty przewidują wizytę w ogrodowej pasiece oraz zwiedzenie kolekcji roślin miododajnych. Warsztaty dla najmłodszych obejmują zajęcia artystyczne.
CIĘŻKIE ŻYCIE PAJĄKÓW? (SP, szkoły ponadpodstawowe)
Główną atrakcją zajęć jest poszukiwanie pająków niesieciowych (od maja) i sieciowych (od lipca) w trakcie spaceru po ogrodzie. W przypadku braku sprzyjającej aury obserwacja okazów pająków zebranych wcześniej. Uczestnicy omówią codzienne "obowiązki" pająków, postarają się odpowiedzieć na pytanie czy pająki są dobrymi rodzicami, czy pająki sieciowe są czyściochami czy jednak lubią brud, czy większy zawsze oznacza silniejszy. W trakcie zajęć omówione zostaną główne strategie polowań pająków sieciowych i niesieciowych (czemu towarzyszyć będą obserwacje pająków polujących na ofiary w terenie lub laboratorium). Dla dzieci przewidziano także aktywność ruchową - spróbujemy zbudować dużą sieć pajęczą charakterystyczną dla pająka Araneus sp. (krzyżak), wykorzystując do tego włóczkę oraz mocowania. Mniej więcej od października, w zależnosci od warunków pogodowych, część terenowa zostaje zawieszona.
SOWY - PTAKI, KTÓRE WIDZĄ I SŁYSZĄ PRAWIE WSZYSTKO (przedszkola, SP)
Warsztaty stacjonarne lub stacjonarno-terenowe przedstawiające sowy występujące w naszym kraju. Uczestnicy zajęć dowiadują się gdzie występują różne gatunki sów, a także jakie są ich zwyczaje odnośnie pory aktywności, miejsc gniazdowania czy sposobów polowania i diety. Podczas zajęć przedstawiane są różne ciekawostki na temat tej grupy ptaków, np. dlaczego sowy doskonale widzą i jeszcze lepiej słyszą, gdzie są sowie uszy, co to jest i czemu służy szlara. Poprzez wykonywane zadania, w tym prace plastyczne, dzieci i młodzież aktywnie uczestniczą w warsztatach i utrwalają zdobyte wiadomości. Zajęcia odbywają się w budynku Regionalnej Stacji Edukacji Ekologicznej, a przy dobrej pogodzie również podczas spaceru na terenie Ogrodu Botanicznego.
CAŁA PRAWDA O SMOGU (SP, szkoły ponadpodstawowe)
Praktyczne warsztaty stacjonarno-terenowe, polecane w sezonie jesienno-zimowym. Składają się z części teoretycznej (prezentacja multimedialna, rozmowa kierowana) oraz praktycznej (obserwacje, elektroniczny pomiar pyłów zawieszonych w powietrzu, ręczny pobór pyłów z powierzchni roślin, przygotowanie barwnych map zanieczyszczenia powietrza). Celem jest przekazaniem dzieciom i młodzieży, a za ich pośrednictwem również rodzicom, podstawowej i aktualnej wiedzy na temat smogu. W trakcie zajęć Uczestnicy zdobywają wiedzę m.in o: powietrzu – czym jest, jaki jest jego skład, smogu – czym jest, jaki jest jego skład, typach smogu (londyński oraz Los Angeles) oraz mechanizmach ich powstawania, systemie monitorowania smogu oraz o Polskim Indeksie Jakości Powietrza, sposobach badania składu smogu,negatywnych skutkach zdrowotnych z powodu długotrwałego przebywania w środowisku z zanieczyszczonym powietrzem, roli roślin w ochronie przed smogiem, sposobach przeciwdziałania powstawaniu smogu. Szczegółowy scenariusz jest dostosowany do różnych grup wiekowych.
OD KWIATU DO OWOCU (SP kl. I - IV)
W zależnosci od pory roku warsztaty są stacjonarne lub stacjonarno-terenowe. W prosty i ciekawy sposób pokazują jak powstają owoce (ręce dzieci są przy tym zajęte). Omawiana jest budowa kwiatu oraz rola owadów w zapylaniu. Podczas zajęć przyglądamy się różnym owocom i nasionom, w tym także przy użyciu lup lub binokularów. W miarę możliwości (pora roku, pogoda) część zajęć odbywa się na terenie ogrodu - obserwacje kwitnących lub owocujących gatunków dzikich oraz uprawnych.
NIEZŁE ZIÓŁKA (SP, szkoły ponadpodstawowe)
Warsztaty optymalnie polecane od maja do września, choć mogą obdywać się przez cały rok (w miesiącach zimowych bez części terenowej). Uczestnicy podczas spaceru w terenie nauczą się rozpoznawać wszystkimi zmysłami pospolite zioła, zarówno te dziko rosnące, jak i uprawiane w ogródkach. Poznają ich korzystne właściwości oraz zastosowanie w kosmetyce, kulinariach i medycynie. Będą mieli okazję sprawdzić w praktyce swoją wiedzę na temat ziół. Na zakończenie przewidziano ziołową degustację. Zajęcia mogą odbyć się również w przypadku niesprzyjających warunków atmosferycznych w budynku Regionalnej Stacji Edukacji Ekologicznej.
ROŚLINY UŻYTKOWE (SP kl. 0 - VI)
W zależnosci od pory roku warsztaty są stacjonarne lub stacjonarno-terenowe. Podczas zajęć dzieci uczą się rozpoznawać poszczególne gatunki zbóż, roślin strączkowych oraz oleistych - do ich dyspozycji są zasuszone rośliny, plansze oraz nasiona w słoikach, ponadto słoma oraz siano. Prowadzący przybliża informacje dotyczące tych roślin wskazując również ich użyteczność. Następnie uczestnicy wyklejają nasiona na specjalnych planszach, które zabierają z sobą do domu jako swoistą "ściągawkę" oraz przypasowują popularne produkty do roslin, z których powstały. Wykonują także proste eksperymenty. W sprzyjajacych warunkach pogodowych i odpowiedniej porze roku część zajęć odbywa się na terenie ogrodu - w sadzie oraz przy rozsadnikach.
WYPRAWA Z DINOZAUREM (przedszkola - zwłaszcza młodsze grupy)
Warsztaty przyrodnicze dla najmłodszych, nie wymagają dobrej kondycji, gdyż odbywają się w najbliższym otoczeniu Regionalnej Stacji Edukacji Ekologicznej - w parku na Księżej Górze oraz w Stacji. Uczestnicy wyruszają na wyprawę szukając listów pozostawionych przez dinozaura Radzia. Poznają kierunki świata, przyrodę ożywioną oraz geologię, prowadzą obserwacje z użyciem przyrządów optycznych, szukają skarbu, a na zakończenie wykonują zadanie plastyczne i otrzymują miłą pamiątkę.
MALI OGRODNICY (przedszkola, SP kl. I - IV)
W zależnosci od pogody warsztaty są stacjonarne lub stacjonarno-terenowe, polecamy wiosną lub wczesnym latem. Warsztaty obejmują pogadankę nt. pracy ogrodnika (m.in. praktyczne rozpoznawanie ogrodniczych narzędzi), przegląd nasion i użytkowych części roślin oraz posianie/posadzenie roślin, które można wraz z doniczką zabrać do domu. Rozmawiamy o pielęgnacji roślin. Przy dobrej pogodzie część zajęć odbywa sie na ogrodowych grządkach.
PĄKI, PĄCZKI, PĄCZUSIE (SP, szkoły ponadpodstawowe) artystyczno-przyrodnicze
Warsztaty stacjonarno-terenowe skupiające się na rozpoznawaniu gatunków drzew i krzewów zimą, w stanie bezlistnym (co wbrew pozorom jest stosunkowo łatwe i bardzo ciekawe). Polecamy od listopada do marca. Warsztaty podzielone są na trzy części. W pierwszej uczestnicy dowiadują się jak rozpoznawać gatunki zimową porą – jest to praktyczny przegląd podstawowych gatunków drzew i krzewów. W drugiej części wiedza ta zostanie utrwalona przez rysowanie pąków, pędów i innych cech charakterystycznych. Na zakończenie przewidziano spacer na terenie Ogrodu Botanicznego - rozpoznawanie drzew po ich pokroju oraz weryfikacja zdobytej wiedzy w naturze.
NIE BÓJ SIE BEBOKA (wszystkie grupy wiekowe)
Uczestnicy zajęć zostaną zapoznani z niektórymi dawnymi śląskimi wierzeniami, zwłaszcza tymi związanymi z przyrodą. Dowiedzą się w co wierzyły nasze prababcie, co tłumaczono sobie obecnością różnych demonów lub przed czym one przestrzegały. Odkryją metody obrony przed nimi, zapoznając się z różnymi roślinami magicznymi i leczniczymi. Podczas będzie też można zobaczyć i dowiedzieć się co nieco na temat tradycyjnego śląskiego stroju kobiecego.
PO CO ŚLIMAKOM KOLOROWE MUSZLE czyli ewolucja na naszych podwórkach (szkoły podstawowe)
Pierwsza część zajęć skupia się na ślimakach wstężykach, które powszechnie występują w naszej najbliższej okolicy - barwa i paskowanie ich muszli jest przykładem przystosowania do określonych warunków środowiska. Uczestnicy dowiadują się jak wyglądają i gdzie żyją te ślimaki, a także po co wstężykom kolorowe muszle. Podczas warsztatów towarzyszą nam Linneusz, Darwin i Mendel, a starsi uczniowie zgłębiają zagadnienia z dziedziny ekologii, genetyki i ewolucjonizmu. W dalszej części zajęć uczestnicy warsztatów szukają odpowiedzi na pytania takie jak: czy w Radzionkowie było kiedyś morze? jak powstał węgiel? dlaczego kwiaty są kolorowe? czy dinozaury nadal żyją na Ziemi? dlaczego ptaki mają różne kształty dziobów? Podsumowaniem jest spacer po ogrodzie botanicznym, podczas którego przyglądamy się różnym przystosowaniom roślin i zwierząt. W razie niekorzystnych warunków pogodowych zajęcia mogą odbyć się tylko w sali.
WARSZTATY STACJONARNE:
JESIENNA DENDROLOGIA (wszystkie grupy wiekowe)
Warsztaty stacjonarne, w sam raz na jesienne pluchy. Edukator w atrakcyjny sposób wprowadza uczestników w świat dendrologii - podczas zajęć powstaje wspólny zielnik, który można zabrać z sobą do klasy. Uczniowie po kształcie liści uczą się rozróżniać podstawowe gatunki drzew i krzewów oraz poznają ich owoce. Zajęcia obfitują w wiele ciekawostek, mini-konkursy oraz przykąldy użyteczności drzew.
JAK CZŁOWIEK OSWOIŁ KOLORY? (przedszkola, SP kl. I - VI)
Podczas warsztatów uczestnicy dowiedzą się m.in. skąd Van Gogh brał swoje farby, dlaczego purpura jest "królewska", z czego dawniej robiono atrament i dlaczego ubrania na słońcu blakną. Uczestnicy samodzielnie uzyskają barwniki z roślin i z ich pomocą namalują własne obrazy i zafarbują tkaninę, a także będą mieli okazję zaobserwować, jak barwniki magicznie zmieniają kolor pod wpływem rozmaitych bejc i zapraw chemicznych.
W KRAINIE DREWNA (SP, szkoły ponadpodstawowe)
Podczas zajęć uczestnicy zapoznają się z różnymi rodzajami drewna – uczą się ich rozpoznawania, poznają ich właściwości, dowiadują się co z czego jest zrobione. Warsztaty obfitują w wiele ciekawostek z życia drzew. Ponadto dzieci oraz młodzież w praktyczny sposób zapoznają się z narzędziami i technikami obróbki drewna. Samodzielnie wykonują swoją własną pracę w drewnie – świecznik lub zwierzątko (w zależności od aktualnych zasobów Ogrodu). Praca z drewnem daje ogromne możliwości wykorzystania swojego potencjału twórczego, satysfakcję i wysokie poczucie sprawczości.
POZNAJĘ GATUNKI PRZEZ RYSUNKI (SP kl. IV - VIII, szkoły ponadpodstawowe)
Uczestnicy nauczą się rysowania liści, owoców lub nasion przez konstruowanie kształtów i używanie figur geometrycznych np. do narysowania liścia klonu pospolitego (aby łatwiej odróżnić go od jawora i innych klonów). Dzięki pracy nad obiektem mózg ludzki (a dziecięcy najbardziej) zapamiętuje szczegóły, które są tu pomocne w rozpoznawaniu gatunków drzew. Podczas zajęć rozpracujemy obiekt na części oraz postaramy się go narysować w proporcji i ze wszystkimi szczegółami. Uczestnicy poznają podstawy cieniowania w rysunku i zdobędą podstawowe zdolności w konstrukcji rysunku, tak aby ewentualny talent móc rozwijać dalej lub po prostu spędzić miło czas. Zapewniamy, że każdy potrafi rysować, nawet jeśli uważa, że nie.
GDZIE ROSNĄ SKARPETKI? O WŁÓKNACH NATURALNYCH (SP kl. 0-VIII)
Skąd pochodziły tkaniny, zanim człowiek wynalazł akryl, polar czy poliester? Oczywiście z natury! Na zajęciach zajmiemy się włóknami roślinnymi i pochodzenia zwierzęcego. Porozmawiamy o tym, z czego dawniej robiono liny, z czego worki na mąkę, a z czego koszule. Dowiemy się, jaką drogę musi przejść runo owcze, zanim stanie się użyteczną włóczką, skąd pochodzi jedwab, gdzie rośnie bawełna i dlaczego tkaniny lniane dziś są luksusem, choć jeszcze niedawno były najtańszą dostępną opcją. Przyjrzymy się z bliska różnym częściom roślin włóknistych i spróbujemy własnoręcznie wydobyć włókna z roślin dostępnych
KOLOROWA CHEMIA – POZNAJEMY KWASY I ZASADY (dla uczniów kl. II – VIII SP)
UWAGA! REALIZACJA WARSZTATÓW W PONIEDZIAŁKI LUB PIĄTKI
Warsztaty laboratoryjne pokazujące najbardziej kolorową i ciekawą stronę chemii. Uczestnicy samodzielnie wykonują doświadczenia chemiczne oraz pomiary pH, których uzupełnieniem są pokazy zademonstrowane przez prowadzącego. Wszystkie eksperymenty są omawiane i tłumaczone zrozumiałym językiem, dostosowanym do poziomu uczestników. Uczestnicy zapoznają się z wyposażeniem laboratorium oraz zasadami BHP. Dla uczniów kl. VII oraz VIII zajęcia są praktycznym uzupełnieniem programu szkolnego.
CHEMIK W KUCHNI (SP kl. I - III)
UWAGA! REALIZACJA WARSZTATÓW WE WTORKI LUB CZWARTKI!
Na warsztatach w profesjonalnym laboratorium chemicznym doświadczamy i eksperymentujemy z wykorzystaniem produktów, które możemy znaleźć w kuchni lub innych zakamarkach domu. Poznajemy pojęcia chemiczne, które przekazane są zrozumiałym językiem. Odmierzamy, porównujemy, tworzymy… Uczymy się obserwacji oraz wyciągania wniosków wykonując proste, ale spektakularne doświadczenia.
WODA Z KRANU CZY FILTROWANA (SP kl. VII - VIII, szkoły ponadpodstawowe)
UWAGA! REALIZACJA WARSZTATÓW WE WTORKI LUB CZWARTKI!
Woda to źródło życia. Czy woda płynąca z kranu jest zawsze przebadana i bezpieczna? Na naszych warsztatach można pozyskać wiedzę jak mądrze używać wody, czy lepsza jest z kranu czy po filtrze i która jest lepsza dla organizmu człowieka, a która dla urządzeń. Uczestnicy samodzielnie wykonują doświadczenia oceniające jej jakość (twardość) oraz zapoznają się z odczynem pH wody i najczęściej spożywanych napojów. Zachęcamy do przyniesienia swoich próbek wody filtrowanej i niefiltrowanej oraz często spożywanych napojów gazowanych, mlecznych lub soków (w półlitrowych butelkach).
GLEBA CIEKAWYM MATERIAŁEM BADAŃ DLA CHEMIKA
(SP kl. VII - VIII, szkoły ponadpodstawowe) realizacja warsztatów we wtorki lub czwartki
Gleba bywa interesującym obiektem badań dla biologa i fizyka, ale czy również dla chemika? Czy garść gleby może być w ogóle ciekawa? Odpowiedź znajdziecie podczas naszych warsztatów. W laboratorium zapoznamy się z właściwościami fizyko-chemicznymi gleby (m.in. skład chemiczny, odczyn pH, własności sorpcyjne), a także dowiemy się jaki jest ich wpływ na uprawę roślin. Zachęcamy do przyniesienia swoich próbek gleby z ogródka czy rabatki w celu jej oceny chemicznej.
ŚWIAT POD MIKROSKOPEM (SP kl. III - VIII, szkoły ponadpodstawowe)
Warsztaty odbywają się w bogato wyposażonej pracowni mikroskopowej Regionalnej Stacji Edukacji Ekologicznej. W zależności od wieku uczestnicy poznają budowę i działanie różnego typu mikroskopów, przeprowadzają obserwacje mikroskopowe gotowych preparatów, a także pod nadzorem prowadzącego uczą się samodzielnie wykonywać preparaty. Idealne uzupełnienie szkolnego programu.
UWAGA! Pracownia mikroskopowa posiada 16 samodzielnych stanowisk.
CZY WIESZ CO JESZ? (SP kl. IV-VIII, szkoły ponadpodstawowe)
W trakcie zajęć uczestnicy wykonują preparaty mikroskopowe i oceniają jakość produktów spożywczych - miodów i jogurtów. Przeprowadzaja analizę pyłkową miodów w celu określenia ich gatunku, porównają również miód naturalny z miodem sztucznym. Druga część zajęć poświęcona jest analizie zawartości bakterii probiotycznych w jogurtach. Uczestnicy wykonają barwienie preparatów, a następnie obserwacje i porównanie ilości bakterii probiotycznych w jogurcie naturalnym oraz bio-jogurcie.
UWAGA! warsztaty odbywają się w pracowni mikroskopowej - liczba stanowsk: 16.
CZY WIESZ CO JESZ? - CZ. 2 (SP kl. IV-VIII, szkoły ponadpodstawowe)
Witamina C jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu - nie możemy jej samodzielnie syntezować i dlatego konieczne jest jej dostarczenie z jedzeniem. Producenci popularnych soków bombardują nas etykietami z napisami "źródło witaminy C", "naturalne źródło witaminy C", "z dodatkiem witaminy C". Ale czy rzeczywiście soki te posiadają więcej witaminy C niż popularne warzywa i owoce? Sprawdźmy to! Zajęcia w ogrodowym laboratorium polegają na oznaczaniu witaminy C w różnych produktach spożywczych - zachęcamy uczestników do przyniesienia własnych produktów do przetestowania!
UWAGA! warsztaty odbywają się w laboratorium - liczba stanowisk: 16.
BARWY UKRYTE W ROŚLINACH (dla uczniów SP kl. II – VIII)
Warsztaty odbywają się w profesjonalnie wyposażonym laboratorium chemicznym. Uczniowie samodzielnie wykonują doświadczenia z zakresu chromatografii wykorzystując korzenie, liście i owoce roślin.
UWAGA! warsztaty odbywają się w laboratorium - liczba stanowisk: 16.
OD ŹRÓDŁA DO MORZA – POZNAJEMY WODNE ZWIERZĘTA I INNE MORSKIE SKARBY
(dla starszych przedszkolaków i uczniów SP)
Warsztaty całoroczne, których celem jest zapoznanie dzieci i młodzieży z bioróżnorodnością środowisk wodnych. Uczestnicy zajęć, korzystając z globusa lub mapy określają ilość wody na Ziemi oraz podstawowe typy wód powierzchniowych w najbliższej okolicy. W sali układamy szlak wodny od źródła do morza. Zasadnicza część warsztatów skupia się na bogactwie wodnej fauny, wzajemnych powiązaniach (łańcuchach pokarmowych) oraz przystosowaniach zwierząt do życia w wodach płynących i stojących. Bohaterami zajęć są zarówno małe bezkręgowce, jak również ptaki, bóbr czy foka. Omawiamy stale związane z wodą ryby, jak i płazy czy ważki, dla których woda konieczna jest na określonym etapie życia. Zajęcia zwracają uwagę na problem zanieczyszczenia wód. Końcowa część warsztatów dotyczy produktów spożywczych i innych, pochodzących z mórz lub innych wód. Poprzez wykonywane zadania, w tym prace plastyczne, dzieci i młodzież aktywnie uczestniczą w warsztatach.
OPOWIEŚCI O DOBRYCH WILKACH (SP kl. 0 - VI)
Na zajęciach uczestnicy poznają podstawy zachowania i ekologii wilków - dowiedzą się, jak funkcjonuje wilcza wataha, nauczą się rozpoznawać wilcze tropy, poznają wpływ wilków na działanie całego lasu. Wspólnie zastanowimy się też, ile zostało z wilka w dzisiejszych psach i czy wilki naprawdę wyją do księżyca, a na koniec rozprawimy się z najpopularniejszymi mitami, w tym tymi o samcach alfa i walkach o dominację. Zajęcia przerywane są angażującymi grami i aktywnościami artystycznymi. Przy dobrej pogodzie możliwe jest przeprowadzenie warsztatów w formie stacjonarno-terenowej.
JAJKOLOGIA (SP kl. 0 - VI)
Warsztat składa się z prelekcji (prezentacja multimedialna) oraz z części pokazowo-eksperymentalnej. Omawiane są następujące zagadnienia: budowa jajka, rozwój zarodka w jaju, różnorodność jaj w świecie przyrody, przystosowania w budowie jajek do strategii życiowych organizmów, a także na co zwracać uwagę przy kupnie jajek i co oznaczają opisy na jajkach w sklepach. A ponadto liczne jajeczne ciekawostki. Warsztaty uatrakcyjnia seria naukowych pokazów i eksperymentów z jajkiem w roli głównej. Fakultatywnie w okolicach Wielkanocy omawiane jest jajko jako symbol Wielkanocy, rodzaje pisanek i metody wykonywania zdobionych jajek wielkanocnych.
O WODZIE I LODZIE (SP kl. I - IV)
Warsztaty składają się z elementów pokazowych oraz eksperymentalnych. Pozwalają na zrozumienie wielu zjawisk związanych z przemianami woda – lód. Uczestnicy zapoznają się z przyrządem pomiarowym jakim jest termometr oraz uczą się odczytywać temperaturę i interpretować wydarzenia związane z jej zmianami. Podczas eksperymentów dzieci poznają różnice w zamarzaniu wody słodkiej i słonej, zastanawiają się jakie skutki przyniosłoby stopienie lodów Arktyki i Antarktydy oraz przyglądają się górom lodowym. Jednym z celów warsztatów jest zachęcenie do samodzielnego eksperymentowanai w domu. Na zakończenie przewidziano zabawę zwiazaną z wodą.
OGRODOWE LABORATORIUM - MOJE WŁASNE MYDEŁKO (SP kl. I - VI)
Warsztaty prowadzone w profesjonalnie wyposażonym laboratorium chemicznym, ukazujące pachnącą stronę chemii. Uczestnicy wykonują mydełka glicerynowe, które zabierają z sobą do domu. Zdobywają przy tym wiedzę z zakresu surowców kosmetycznych. W drugiej części zajęć wykonują nieskomplikowane doświadczenia chemiczne i przyglądają się pokazom. Wszystkie doświadczenia i pokazy są omawiane i tłumaczone zrozumiałym, dostosowanym do poziomu uczestników, językiem.
UWAGA! warsztaty odbywają się w laboratorium - ograniczona liczba stanowisk.
O CHOINKACH I INNYCH ROŚLINACH ZWIĄZANYCH Z BOŻYM NARODZENIEM (wszystkie grupy wiekowe)
Warsztaty polecane szczególnie w okresie okołoświątecznym, ale nie tylko. Wyjaśniają różnicę pomiędzy choinką a drzewem iglastym, przybliżają rodzime gatunki drzew iglastych oraz inne rośliny związane z tradycją Bożego Narodzenia. Warsztaty, poza dawką solidnej wiedzy, obfitują w liczne ciekawostki. Rozpoczynają się prelekcją, po której następuje część praktyczna mająca na celu naukę rozpoznawania iglaków po gałązkach i szyszkach. Na zakończenie uczestnicy wykonują ozdobę świąteczną z naturalnych materiałów.
W razie rezygnacji grupy z wykonywania ozdoby świątecznej, przewidziano spacer celem przyjrzenia się omawianym roślinom w naturze.
FLORYSTYCZNE ABC (SP, szkoły ponadpodstawowe)
Warsztaty botaniczne wprowadzające w sztukę układania kwiatów i wykonywania dekoracji roślinnych. Uczestnicy poznają podstawowe założenia florystyczne, poznają narzędzia i akcesoria niezbędne florystom do pracy, nauczą sie rozpooznawać różne gatunki roślin i sposoby ich pozyskania, suszenia oraz wykorzystania. Oczywiscie podczas zajęć nie zabraknie wykonania własnej kompozycji florystycznej - jakiej? to już zależy od wieku uczestników zajęć, od pory roku i aktualnych zasobów Ogrodu.
DRZEWO - ŻYCIE PO ŻYCIU (SP, szkoły ponadpodstawowe)
Warsztaty o charakterze artystycznym z elementami ekologii. Podczas warszatów zostanie przedstawiony sposób produkowania papieru. Uczestnicy wykonają artystyczny papier czerpany z makulatury i odpadów celulozowych, z wykorzystaniem kwiatów i liści, zatopionych w kartkach.
MALOWANI MIESZKAŃCY OGRODU (SP kl. I - VI)
Warsztaty artystyczno-przyrodnicze. W trakcie zajęć uczestnicy poznają różnorodność gatunkową zwierząt zamieszkujących Śląski Ogród Botaniczny w Radzionkowie – od najmniejszych owadów, przez pajęczaki, wodne stawonogi, płazy, gady, ptaki oraz ssaki. Zwierzęta będą omawiane w kontekście poszczególnych siedlisk, w których można je spotkać. W trakcie zajęć zostanie przeprowadzony pokaz rysowania wybranych gatunków, dzięki któremu uczestnicy będą mogli spróbować swoich sił w rysowaniu oraz malowaniu zwierząt. Podczas zajęć będziemy korzystać z kolekcji zoologicznej Muzeum Górnośląskiego. Sugerowany zakres wiekowy uczestników: kl. I - VI