zmiennowilgotne łąki trzęślicowe i młaki

Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe oraz turzycowiska

Powstanie kolekcji związane jest z rozbudową Międzynarodowego Portu Lotniczego „Katowice”, na którego terenie stwierdzono występowanie ciekawych przyrodniczo ekosystemów z rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin. Chcąc zachować choć część z nich, w 2011 roku Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach wydała decyzję o przeniesieniu m.in. płatów łąki trzęślicowej oraz turzycowisk do powstającego Ogrodu Botanicznego w Radzionkowie. Kolekcja powstała  w 2013 w południowo-zachodniej części Ogrodu.  

Łąki trzęślicowe, ze względu na ogromne bogactwo gatunkowe, należą do jednych z najcenniejszych półnaturalnych zbiorowisk Polski i Europy Środkowej. Charakterystyczną cechą siedliska jest zmienny poziom wód podziemnych w ciągu roku. Wiosną i jesienią woda utrzymuje się wysoko, natomiast w pełni lata opada nisko, a górne warstwy podłoża mogą czasowo przesychać. Daje to możliwość współwystępowania wielu gatunków roślin, często mających skrajnie różne wymagania siedliskowe. Stałym elementem łąk trzęślicowych jest trawa – trzęślica modra, której towarzyszą często rzadkie i chronione rośliny, m.in.: kosaciec syberyjski, goryczka wąskolistna, mieczyk dachówkowaty, nasięźrzał pospolity, a także liczne gatunki pospolicie występujące na siedliskach wilgotnych.

Innym ważnym czynnikiem wpływającym na wykształcenie i trwanie łąk trzęślicowych jest ich ekstensywne użytkowanie. Łąki trzęślicowe to siedlisko półnaturalne, istniejące dzięki regularnemu koszeniu, które zatrzymuje sukcesję. Sianokosy wykonuje się co roku lub co kilka lat – głównie jesienią. Dawniej łąki trzęślicowe służyły głównie jako „rezerwa”, w przypadku gdy zabrakło siana z cenniejszych powierzchni. Zbierane siano, z uwagi na niewielką wartość, służyło przede wszystkim jako ściółka.

Obecnie łąki trzęślicowe występują rzadko, chociaż siedliska zmiennowilgotne do rzadkich nie należą. Większość z nich została już dawno zagospodarowana i zamieniona na cenniejsze gospodarczo użytki zielone, pozostałe zarosły, wskutek zaprzestania wykaszania.

Z lotniska w Pyrzowicach na teren Ogrodu  przewieziono 1,5 ha łąk trzęślicowych oraz około 0,1 ha niejednorodnych płatów turzycowisk. Rosną one w siedmiu basenach uszczelnionych folią. Roślinność w poszczególnych basenach różni się nieco składem gatunkowym. Pełnia kwitnienia przypada na lipiec, choć już w maju oglądać można efektownie kwitnące kosaćce syberyjskie i storczyki.  Koszenie łąk odbywa się we wrześniu w tradycyjny sposób, czyli przy użyciu kosy.